صنایع دستی استخوان شتر بیشتر در کشورهایی مرسوم است که شتر از حیوانات اهلی آن سرزمین است. و از دیرباز هنرمندانی که بطور سنتی کارشان تولید آثار از استخوان شتر و انتقال آن به نسل بعداز خود است.
یکی از این کشورها، پاکستان است. برای قرن ها صنعتگران پاکستانی از عاج فیل و استخوان شتر برای ایجاد صنایع دستی منحصر به فرد استفاده می کردند. وقتی تجارت عاج به طور قانونی متوقف شد، مصنوعات استخوان شتر به سرعت در حال رونق است.
دلایل متعددی وجود دارد که صنعتگران از استخوان شتر برای ساخت صنایع دستی استخوان شتر آنقدر زیبا استفاده می کنند البته برای خلق آنها مهارت های زیادی نیاز است.
استخوان شتر از استخوان گاو متراکمتر است و بنابراین سختتر و محکم تر است که آن را برای دستههای چاقو عالی میکند. همچنین رنگ و ترکیبات منحصر به فرد خود را دارد.
در کشور ما آثار تولیدی از استخوان شتر زیاد مرسوم نیست. و بصورت محدود مثل میل سرمه استخوان شتر تولید میشود.
صنایع دستی استخوان شتر
استخوان شتر به دلیل استحکام و دوام خود مشهوراست و قرن هاست که از آن در ساخت صنایع دستی عتیقه استفاده می شود.
صنعتگران از استخوان و پوست شتر برای ساخت انواع کالاهای مصرفی از جمله وسایل فانتزی و تزئینی استفاده می کنند. استخوان شتر یک ماده خام اصلی برای مونتاژ جواهرات در سراسر جهان است. پس از ممنوعیت عاج، استخوان شتر رواج زیادی پیدا کرد.
از استخوان های بلند شتر برای ساخت وسایل فانتزی و تزئینی استفاده می شود. همان که قبلا با عاج فیل تولید میشد. استخوان بلند شتر کارکرد عاج را با هزینه کمتر دارد.
همچنین استخوان شتر بهترین جایگزین برای عاج است زیرا استفاده از آن در سراسر جهان مجاز است.
برخی از چشمگیر ترین و جذاب ترین صنایع دستی پاکستان آنهایی هستند که از استخوان شتر تولید شدند. استخوان به عنوان ماده ای با ماندگاری طولانی، عنصر خوبی برای استفاده در ساخت کالاهای کاربردی و تفریحی است.
علت محبوبیت
شتر به عنوان حیوان بیابانی به راحتی در مناطقی که توسط بیابان احاطه شده است در دسترس است. و منبع غذایی رایج برای مردم محلی است.
بنابراین صنعت ساخت محصولات از استخوان شتر هم برای زیبایی و هم به عنوان منبعی برای کسب درآمد در این مناطق تولید می شود. .
صنایع دستی استخوان شتر به دلیل ارزانی مواد اولیه و زیبایی آن روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می کند. صنعتگران در سرتاسر پاکستان نقش مهمی در ارتقای تمدن و غنای فرهنگی پاکستان ایفا می کنند، اما به ویژه مولتان در صنایع دستی عتیقه استخوان شتر نهاد برجسته ای دارد.
تقاضای جهانی برای صنایع دستی استخوان شتر
پاکستان واقعاً با چنین هنری رونق دارد و افراد از سراسر جهان نیز این هنر را تحسین می کنند. اما به دلیل جنگ با تروریسم و عدم امنیت در چند سال اخیر، گردشگری پاکستان با رکود بی سابقه ای مواجه است.
ولی توریست ها آتار هنری زیبای پاکستانی را به کشور خود آوردند که فرهنگ و تاریخ پاکستان را ترویج می کند.
شاید اکنون فرصتی مناسب برای کشور ما باشد که سازمانهای مرتبط ، این هنر را در کشور مان ترویج کنند و بستر مناسب را برای رشد هنرمندان فراهم نمایند. که میتواند اشتغال زایی و درآمد ایجاد کند.
مراحل تولید
کنده کاری
این صنعتگر با هنر شگفت انگیز خود یک پایه خام از خاک رس چینی درست می کند و استخوان شتر را روی آن می چسباند، سپس آن را برای مدتی کنار می گذارد تا به طور معمول زیر نور خورشید خشک شود.
تزئین
خوب، رنگ یا رد پای نقاشی یک رنگ مرکزی است که توجه زیادی را می طلبد که یک اشتباه می تواند به کل قطعه آسیب برساند.
استحکام
صنایع دستی استخوان شتر عمر طولانی در حدود پنجاه تا صد سال دارد که قبل از سرمایهگذاری در هر پله به موم و پوشش نیاز داشت و خریدار اطمینان میدهد که سالها ممکن است دوام داشته باشد یا به قول معروف تا آخر عمر باقی بماند.
برخی محصولات
تسبیح
مهرهها معمولاً تعداد رکعتهای نماز را میشمارند و نشاندهنده 99 نام خداوند هستند و بخش مهمی از زندگی معنوی اسلامی با احتساب ذکرهای کلامی خداوند هستند.
آنها در سبکها و تنظیمات مختلف، دارای طولهای ۳۳، ۶۶ یا ۹۹ هستند، اما تسبیح استخوان شتر در سراسر جهان بسیار محبوب است.
برای ساخت آن از تکه های کوچک استخوان شتر استفاده می شود.
انواع میز، عسلی و صندوق
مولتان همیشه برای صنایع دستی و هنر مشهور است. مبلمان دکور استخوان شتری نیز در صنعت مولتان جایگاه ویژه ای دارد. گواه مهارت صنعتگران استخوان شتر است و عشق مردم به هنر را نشان می دهد.
هنر ساخت مبلمان از استخوان شتر یک ایالت منحصر به فرد مولتان در پاکستان است. بسیاری از شهرها مبلمان تولید می کنند، اما مولتان از همه مشهور است. هنر ساخت این شاهکارها از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.
فرآیند ساخت مبلمان
فرآیند ساخت مبلمان با استخوان شتر بسیار ساده است. ابتدا تمام استخوانهای شتر جمعآوری میشود و سپس هنرمند آنها را به صورت دستی طراحی میکند و شکلی ظریف و زیبا به آن میدهد.
در مرحله بعد این قطعات حکاکی شده با دست بسیار ماهرانه بر روی قاب مبلمان چوبی چسبانده می شوند.
و سپس به آنها الگوهای پیچیده بدهید. و در نهایت در مرحله آخر دور تا دور را با پس زمینه رزین رنگی جذاب پر می کند.
بنابراین، صنعتگران مولتان با ظرافت بقایای این استخوان شتر را به شکل گل های زیبا یا طرح های زیبای متفاوت در می آورند. که باید در رزین های مجموعه ای از رنگ ها تنظیم شود تا جلوه ای زیبا و بصری ایجاد کند.
دستبند استخوان شتر
دستبند در صنایع دستی استخوان شتر رتبه بالایی دارد. بعد از اتمام بسیار زیبا به نظر می رسد. دستبند استخوان شتر منبت کاری شده با ریزه کاری برنجی و استخوان شتر بسیار صاف صیقلی و به رنگ سفید روشن استخوانی ست شده است.
این دستبند از یک طرف باز می شود تا بتوان آن را در هر اندازه مچ قرار داد. صنعتگران پاکستانی آن را در رنگ های مختلف می ساختند که خریدار را به خود جلب می کند. ساق پا زیبایی دارد زیرا هر دستبند توسط هنرمندان فردی ساخته و پرداخته شده است. دستبند استخوان شتر را می توان از سراسر پاکستان خریداری کرد، اما مولتان به آن مشهور است.